اردیبهشت۳۱
تیر شید (چهارشنبه)
روز جهانی هواشناسی هر ساله در ۲۳ مارس برگزار می‌شود و به نظر می‌رسد یکی از روزهای مهم برای آگاهی‌رسانی درباره علوم هواشناسی و نقش آن در ایمنی جامعه باشد. این گزارش جزئیات تاریخی، علمی و چالش‌های کنونی را بررسی می‌کند و اطلاعاتی را ارائه می‌دهد که ممکن است برای خوانندگان غیرمنتظره باشد، مانند پیشرفت‌های قابل توجه در سیستم‌های هشدار زودهنگام در کشورهای کمتر توسعه‌یافته.
روز جهانی هواشناسی از سال ۱۹۶۱ هر ساله در ۲۳ مارس برگزار می‌شود تا یادبود لازم‌الاجرا شدن کنوانسیون تأسیس سازمان جهانی هواشناسی (WMO) در سال ۱۹۵۰ باشد. WMO از سال ۱۹۵۱ به‌عنوان یکی از سازمان‌های تخصصی سازمان ملل فعالیت می‌کند و هدف آن هماهنگی بین‌المللی در زمینه‌های هواشناسی، هیدرولوژی عملیاتی و علوم زمین برای امنیت جمعیت است. در ایران، این روز معمولاً با سوم یا چهارم فروردین مصادف می‌شود و با فعالیت‌هایی مانند سمینارها، نمایشگاه‌ها و کارگاه‌های آموزشی جشن گرفته می‌شود.
سازمان جهانی هواشناسی بیش از ۷۵ سال است که در علوم سیستم زمین پیشرو بوده و آب و هوا، اقلیم، آب و محیط‌زیست را به هم متصل می‌کند. این سازمان شبکه‌ای از ایستگاه‌های هواشناسی را مدیریت می‌کند که داده‌های ضروری برای پیش‌بینی‌های دقیق آب و هوایی و مدل‌سازی اقلیمی جمع‌آوری می‌کنند. پیشرفت‌هایی مانند سیستم‌های پیش‌بینی عددی و مدل‌های اقلیمی جهانی، درک ما از الگوهای جوی و تأثیرات انسانی بر اقلیم را بهبود بخشیده‌اند. این اطلاعات از منابع رسمی مانند سایت WMO استخراج شده‌اند.
یکی از دستاوردهای کلیدی WMO، توسعه سیستم‌های هشدار زودهنگام چندخطر است که از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۴، تعداد کشورهای دارای ظرفیت برای این سیستم‌ها از ۵۲ به ۱۰۸ کشور افزایش یافته است. امتیاز جهانی جامع بودن این سیستم‌ها نیز ۳۹ درصد بهبود یافته و از ۰.۳۵ به ۰.۴۹ رسیده است. این پیشرفت‌ها به ویژه در کشورهای کمتر توسعه‌یافته، کشورهای محصور در خشکی و جزایر در حال توسعه چشمگیر بوده و نشان‌دهنده نقش حیاتی هواشناسی در کاهش ریسک بلایای طبیعی است. این داده‌ها از گزارش وضعیت جهانی سیستم‌های هشدار زودهنگام ۲۰۲۴ استخراج شده‌اند.
یک نکته جالب توجه این است که کشورهای کمتر توسعه‌یافته، مانند جزایر در حال توسعه، پیشرفت‌های قابل توجهی در سیستم‌های هشدار زودهنگام نشان داده‌اند، که ممکن است نشان‌دهنده تأثیر مثبت همکاری‌های بین‌المللی باشد. این داده‌ها نشان می‌دهند که حتی در شرایط سخت، سرمایه‌گذاری در علوم هواشناسی می‌تواند تأثیرات مثبتی داشته باشد.
در نهایت، روز جهانی هواشناسی یادآور اهمیت همکاری بین‌المللی برای حفاظت از سیاره ما در برابر تهدیدات اقلیمی است. با استفاده از علم هواشناسی، می‌توانیم آینده‌ای امن‌تر و پایدارتر برای نسل‌های آینده بسازیم، که در آن پیش‌بینی‌های دقیق و اقدامات به موقع، نقش کلیدی در کاهش تأثیرات بلایا و حفاظت از محیط‌زیست دارند. این روز نه تنها یک فرصت برای جشن گرفتن است، بلکه فراخوانی برای اقدام جهانی در برابر چالش‌های اقلیمی است.
