سروش روز

سروش تنها ایزدی است که نام او در ادب فارسی باقی مانده، پیغام سروش و پیک ایزدی، مفاهیمی پر تکرار هستند، همان آگاهی‌ای‌ که از عالم ماورا و غیب به بسیاری از بزرگان و شاهان رسیده است، اما در ادبیات فارسی  یک سروش به عنوان اسم عام هم دیده می‌شود که گاه به صورت جمه به شکل سروشان از ان یاد می‌شود و سروشی دیگر، همان ایزد دین مزدیسناست.
در ویس و رامین آمده است:
همی رفت از زمین و اسمان گرد ….. تو گفتی خاک با مه راز می‌کرد

و یا دیوان به گردون بردویدند …. که گفتار سروشان می‌شنیدند

در شاهنامه  نیز چندین بار از سروش یاد شده است، سروش است که سیامک را از حمله دیوان آگاه می‌کند، اوست که فریدون را از کشتن ضحاک باز می‌دارد و خسروپرویز را که از ترس بهرام به غاری پناه برده است، می‌رهاند و به مژده پادشاهی را می‌دهد.
بیامد خروش خجسته دمان ….. مزن گفت کو را نیامد زمان

هم ایدون شکسته ببندش به سنگ ….. ببر تا دو کوه آیدت پیش تنگ

به کوه اندرون به بود بند اوی ….. نیاید برش خویش و پیوند اوی

شاهنامه، داستان فریدون
در بسیاری از ابیات شاهنامه ویژگی‌های سروش چنین آمده است که سوار بر ابر است و در آسمان خانه دارد و خجسته و فرخ است و یکی از ویژگی‌های خاص او در این ابیات امده است:
همانگه چو از کوه برشد خروش ….. پدید آمد از راه فرخ سروش

همان جامه‌اش سبز و خنگی به زیر ….. ز دیدار او گشت خسرو دلیر

حافظ گاه با نام سروش و گاه به نام  هاتف غیب همان پیام‌آور ایزد را به یاد می‌آورد:
چه گویمت که به میخانه دوش مست و خراب ….. سروش عالم غیبم چه مژده‌ها دادست

سحر ز هاتف غیبم رسید مژده به گوش ….. که دور شاه شجاع است می دلیر بنوش