روز زمین نخستینبار در ۲۲ آوریل ۱۹۷۰ برگزار شد. هدف اصلی این روز، افزایش آگاهی درباره حفاظت از محیطزیست و تشویق مردم به اقدام عملی برای محافظت از سیاره زمین بود. ایدهی این روز توسط سناتور آمریکایی گیلورد نلسون مطرح شد و با همکاری فعالانی چون دنیس هایز به یک جنبش ملی تبدیل شد. بهمرور این رویداد به یک مناسبت جهانی تبدیل شد که اکنون در بیش از ۱۹۳ کشور با حضور حدود یک میلیارد نفر برگزار میشود.
در سال ۱۹۶۹، نشت گسترده نفت از سکوی نفتی در سانتا باربارا موجب کشته شدن هزاران حیوان دریایی شد. این فاجعه، انگیزهای برای فعالان محیطزیست شد تا خواستار قوانین سختگیرانهتری شوند. این حادثه به شکلگیری اولین حرکتهای گسترده برای تصویب قوانین زیستمحیطی و برگزاری روز زمین منجر شد.
در اولین روز زمین، بیش از ۲۰ میلیون آمریکایی در تظاهرات، آموزشهای عمومی و اقدامات پاکسازی شرکت کردند. اتحادیه کارگران خودروسازی آمریکا (UAW) نقش مهمی در تأمین مالی و پشتیبانی از این رویداد داشت. تبلیغکننده مشهوری به نام جولیان کونیک نام «روز زمین» را پیشنهاد داد که همزمان با تولدش بود و بهسرعت پذیرفته شد.
در سال ۱۹۹۰، روز زمین از مرزهای آمریکا فراتر رفت و به یک رویداد جهانی تبدیل شد. در آن سال، بیش از ۲۰۰ میلیون نفر از ۱۴۱ کشور در برنامهها مشارکت کردند. از آن زمان، هر دهه این روز با تمرکز بر موضوعات خاصی مانند تغییرات اقلیمی، کاهش پلاستیک، و آموزش زیستمحیطی برگزار میشود.
روز زمین موجب شکلگیری نهادهایی چون سازمان حفاظت از محیطزیست آمریکا (EPA) و تصویب قوانینی مانند «قانون هوای پاک» و «قانون آب پاک» شد. همچنین کمپینی به نام «دوازده نفر آلودهکننده» راهاندازی شد که هدف آن شکست نمایندگان کنگره با عملکرد زیستمحیطی ضعیف بود. این کمپین منجر به شکست ۷ نفر از آنها شد و راه را برای قوانین زیستمحیطی هموار کرد.
در سالهای اخیر، روز زمین با کمک اینترنت و فناوری دیجیتال، شکل جدیدی به خود گرفته است. بهویژه در سال ۲۰۲۰ که بهدلیل پاندمی، برنامهها بهصورت آنلاین برگزار شدند. موضوعات مطرحشده در این دورهها شامل «اقدام اقلیمی»، «پایان آلودگی پلاستیکی» و «بازیابی زمین» بودهاند. برای سال ۲۰۲۴ نیز تمرکز بر کاهش تولید پلاستیک به میزان ۶۰٪ تا سال ۲۰۴۰ است.
Earth Day 2020: What Is It and How Do People Mark It Around the World?\”. The Independent. April 21, 2020. Retrieved February 19, 2021.
1 billion people are taking part in Earth Day – here are some reasons to be hopeful this year\”. Euronews. April 20, 2022. Retrieved March 9, 2023.