اردیبهشت۳۱
تیر شید (چهارشنبه)
روز جهانی پرستار هر ساله در 12 مه، که روز تولد فلورانس نایتینگل است، برگزار می‌شود. نایتینگل، که به‌عنوان بنیان‌گذار پرستاری مدرن شناخته می‌شود، در طول جنگ کریمه نقش مهمی در سازمان‌دهی مراقبت از سربازان زخمی داشت و مدرسه پرستاری را در سال 1860 در بیمارستان سنت توماس لندن تأسیس کرد. این روز از سال 1965 توسط شورای بین‌المللی پرستاران (ICN) گرامی داشته می‌شود و فرصتی برای قدردانی از نقش حیاتی پرستاران در سیستم‌های بهداشتی فراهم می‌کند.
تم سال 2025، “مراقبت از پرستاران اقتصاد را تقویت می‌کند”، ادامه تم چندساله “پرستاران ما، آینده ما” است که بر اهمیت سرمایه‌گذاری در سلامت پرستاران تأکید دارد. این تم نشان می‌دهد که نیروی کار پرستاری سالم برای تقویت اقتصاد، بهبود سیستم‌های بهداشتی و تضمین نتایج بهتر برای جوامع ضروری است.
جشن‌ها شامل برگزاری مراسم، کارگاه‌های آموزشی، و فعالیت‌های خیریه است. مردم تشویق می‌شوند تا از پرستاران قدردانی کنند و آگاهی درباره چالش‌های آنها، مانند شرایط کاری سخت و کمبود نیروی کار، افزایش دهند.
تاریخچه پرستاری در ایران نشان‌دهنده تحول از مراقبت‌های سنتی به حرفه‌ای مدرن است که توسط رویدادهای تاریخی و تغییرات اجتماعی شکل گرفته است.
پیش از 1915-1916:
قبل از تأسیس آموزش رسمی، مراقبت از بیماران عمدتاً توسط پرسنل untrained، زنان خانه‌دار و تعداد کمی پرستار آموزش‌دیده انجام می‌شد. این دوره نشان‌دهنده نیاز به سیستماتیک کردن مراقبت‌های بهداشتی بود.
تأسیس اولین مدرسه پرستاری:
تحقیقات نشان می‌دهد که اولین مدرسه پرستاری در حدود 1915-1916 در تبریز توسط مبلغین آمریکایی تأسیس شد. این مدرسه، که بر اساس مدل‌های غربی طراحی شده بود، آغازگر آموزش آکادمیک پرستاری در ایران بود. منابع مختلف تاریخ دقیق را 1915 یا 1916 ذکر کرده‌اند، اما توافق کلی بر تأسیس در این بازه زمانی است.
در طول سلسله پهلوی، به‌ویژه از دهه 1930، تلاش‌های مدرنیزاسیون شامل توسعه سیستم بهداشتی بود. در سال 1935، مربیان پرستاری آمریکایی برای تأسیس برنامه‌های پرستاری در شهرهای بزرگی مانند تهران، تبریز و مشهد استخدام شدند. این دوره منجر به افزایش مدارس پرستاری و بهبود زیرساخت‌های بیمارستانی شد. در سال 1952، وزارت بهداشت ایران بخش پرستاری را تأسیس کرد و پرستاری به‌عنوان یک حرفه مستقل شناخته شد.
انقلاب سفید (1963): انقلاب سفید، مجموعه‌ای از اصلاحات اجتماعی و اقتصادی توسط شاه محمد رضا پهلوی، شامل لشکر سوادآموزی و لشکر بهداشت بود. این اصلاحات منجر به افزایش مدارس پرستاری، توسعه بیمارستان‌ها و بهبود خدمات بهداشتی عمومی شد. در طی چهار سال، ثبت‌نام دانشگاهی 18% افزایش یافت و تعداد اساتید 53% بیشتر شد.
انقلاب اسلامی در 1979 تغییرات عمیقی در سیستم آموزشی و بهداشتی ایجاد کرد. کمیته انقلاب فرهنگی برنامه‌های درسی را بازنگری کرد و در سال 1985 وزارت بهداشت و آموزش پزشکی تأسیس شد. آموزش پرستاری تحت سیستم دانشگاهی قرار گرفت و تأکید بر مراقبت‌های متناسب با جنسیت افزایش یافت. پرستاران روز پرستار را در تولد حضرت زینب (س) جشن می‌گیرند، که نشان‌دهنده تأثیر فرهنگ اسلامی بر حرفه است.
جنگ ایران و عراق (1980-1988): در طول جنگ، پرستاران نقش حیاتی در خط مقدم داشتند و به مراقبت از سربازان زخمی پرداختند. این دوره منجر به افزایش شناخت حرفه پرستاری شد و پذیرش مردان در این حرفه را تسهیل کرد. بین سال‌های 1985-1988، 50% از متقاضیان کارشناسی پرستاری مرد بودند، اما پس از جنگ این رقم به کمتر از 20% کاهش یافت
امروز، پرستاری در ایران حرفه‌ای تثبیت‌شده با برنامه‌های آموزشی از دیپلم تا دکترا است. تخمین زده می‌شود که حدود 120,000 پرستار در تخصص‌های مختلف در ایران مشغول به کار هستند، اگرچه این رقم ممکن است با توجه به مهاجرت پرستاران و شرایط کاری تغییر کند.
چالش‌هایی مانند مهاجرت پرستاران، به‌ویژه زنان، و مسائل رضایت شغلی وجود دارد. گزارش‌ها نشان می‌دهد که برخی پرستاران به دلیل فشار کاری و تأخیر در پرداخت حقوق، به بخش خصوصی یا حتی مهاجرت روی آورده‌اند. با این حال، آموزش پرستاری پیشرفت‌های قابل‌توجهی داشته و بر مراقبت‌های مبتنی بر جامعه و ادغام فناوری‌های جدید تمرکز دارد.
| دوره/رویداد | جزئیات |
|---|---|
| پیش از ۱۹۱۵–۱۹۱۶ | مراقبت توسط پرسنل بدون آموزش و زنان خانه‌دار انجام می‌شد. |
| ۱۹۱۵–۱۹۱۶ | اولین مدرسه پرستاری در تبریز توسط مبلغین آمریکایی تأسیس شد. |
| ۱۹۳۵ | مربیان آمریکایی برای توسعه برنامه‌های پرستاری در تهران، تبریز، مشهد استخدام شدند. |
| ۱۹۵۲ | وزارت بهداشت بخش پرستاری را تأسیس کرد و پرستاری به‌عنوان حرفه مستقل شناخته شد. |
| انقلاب سفید (۱۹۶۳) | افزایش مدارس پرستاری و بهبود زیرساخت‌های بهداشتی. |
| پس از انقلاب اسلامی (۱۹۷۹) | آموزش پرستاری تحت سیستم دانشگاهی قرار گرفت و تأکید بر مراقبت‌های متناسب با جنسیت. |
| جنگ ایران و عراق (۱۹۸۰–۱۹۸۸) | پرستاران در خط مقدم خدمت کردند و شناخت حرفه افزایش یافت. |
| وضعیت کنونی | حدود ۱۲۰٬۰۰۰ پرستار، برنامه‌های آموزشی تا دکترا، چالش‌های مهاجرت و شرایط کاری. |
