۳۰ اسپند

روز شادی

روز جهانی شادی، فرصتی برای یادآوری اهمیت شادی و رفاه در زندگی فردی و اجتماعی است. در این روز، به یاد داشته باشیم که شادی یک حق انسانی است و باید برای ایجاد جهانی شادتر و عادلانه‌تر تلاش کنیم.

پیدایش مفهوم شادی ملی: از بوتان تا قطعنامه سازمان ملل

مفهوم شادی ملی، به عنوان شاخصی فراتر از تولید ناخالص داخلی (GDP)، ریشه در فلسفه حکومت‌داری پادشاهی بوتان دارد. پادشاه جیگمه سینگیه وانگچوک در دهه 1970، مفهوم تولید ناخالص ملی شادی (GNH) را مطرح کرد که بر چهار رکن اصلی توسعه پایدار، حفظ ارزش‌های فرهنگی، حفاظت از محیط زیست و حکومت‌داری خوب استوار است (Ura et al., 2012). این رویکرد، توجه جامعه بین‌المللی را به اهمیت رفاه ذهنی و کیفیت زندگی جلب کرد. در سال 2011، بوتان پیش‌نویس قطعنامه‌ای را به مجمع عمومی سازمان ملل متحد ارائه کرد که در آن، 20 مارس به عنوان روز جهانی شادی پیشنهاد شد. این قطعنامه در 12 جولای 2012 به تصویب رسید و از آن زمان، این روز به عنوان فرصتی برای ترویج مفهوم شادی و رفاه در سطح جهانی گرامی داشته می‌شود (United Nations, 2012).

اعتدال بهاری: نماد تعادل و هماهنگی در روز جهانی شادی

انتخاب 20 مارس برای روز جهانی شادی، با اعتدال بهاری در نیمکره شمالی همزمان است. اعتدال بهاری، زمانی است که طول شب و روز تقریباً برابر می‌شود و نمادی از تعادل، هماهنگی و تجدید حیات در طبیعت است. از منظر علمی، اعتدال بهاری با تغییرات هورمونی و نوروشیمیایی در بدن انسان همراه است که می‌تواند بر خلق و خو و احساس شادی تأثیر بگذارد (Partonen & Lönnqvist, 2000). همچنین، اعتدال بهاری در بسیاری از فرهنگ‌ها به عنوان نمادی از امید، نو شدن و شادی جشن گرفته می‌شود.

اهداف روز جهانی شادی: فراتر از سرگرمی، ترویج رفاه پایدار

هدف اصلی روز جهانی شادی، افزایش آگاهی در مورد اهمیت شادی و رفاه به عنوان اهداف اساسی زندگی بشر است. سازمان ملل متحد از کشورهای عضو، سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای، و جامعه مدنی دعوت می‌کند تا در این روز، برنامه‌ها و فعالیت‌هایی را برای ترویج رفاه پایدار، کاهش نابرابری، حفاظت از محیط زیست و تقویت جوامع برگزار کنند (United Nations, 2015). گزارش جهانی شادی که هر ساله توسط شبکه راه حل‌های توسعه پایدار سازمان ملل منتشر می‌شود، به عنوان ابزاری برای ارزیابی و مقایسه سطح شادی در کشورهای مختلف، به سیاست‌گذاران و محققان کمک می‌کند تا درک بهتری از عوامل مؤثر بر رفاه داشته باشند (Helliwell et al., 2021).

شادی به عنوان حق انسانی: رویکردی چندوجهی به رفاه

شادی به عنوان یک حق انسانی، در اسناد بین‌المللی مانند اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مورد تأکید قرار گرفته است. رویکرد چندوجهی به رفاه، شامل ابعاد مختلفی از جمله سلامت جسمی و روانی، امنیت اقتصادی، روابط اجتماعی، آموزش، فرهنگ و محیط زیست است (Sen, 1999). تحقیقات نشان می‌دهد که عوامل اجتماعی مانند حمایت اجتماعی، اعتماد و مشارکت مدنی، نقش مهمی در تعیین سطح شادی و رفاه افراد و جوامع دارند (Putnam, 2000).

راهکارهای عملی برای ترویج شادی در سطح فردی و اجتماعی

برای ترویج شادی در سطح فردی، می‌توان از راهکارهایی مانند تمرین ذهن‌آگاهی، قدردانی، همدلی، فعالیت بدنی، تغذیه سالم و خواب کافی استفاده کرد (Lyubomirsky, 2007). در سطح اجتماعی، سیاست‌گذاران می‌توانند با ایجاد فرصت‌های برابر، تقویت نظام‌های حمایت اجتماعی، حفاظت از محیط زیست، ترویج فرهنگ صلح و مدارا، و سرمایه‌گذاری در آموزش و بهداشت، به افزایش رفاه و شادی در جوامع کمک کنند.

شادی به عنوان یک هدف پایدار: سرمایه‌گذاری بر رفاه نسل‌های آینده

شادی و رفاه، به عنوان اهدافی پایدار، باید در برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌های ملی و بین‌المللی مورد توجه قرار گیرند. سرمایه‌گذاری بر رفاه نسل‌های آینده، نیازمند رویکردی جامع و یکپارچه است که به ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی توسعه پایدار توجه کند.

Helliwell, J. F., Layard, R., Sachs, J. D., De Neve, J. E., Aknin, L. B., & Wang, S. (Eds.). (2021). World happiness report 2021. Sustainable Development Solutions Network.

Lyubomirsky, S. (2007). The how of happiness: A scientific approach to getting the life you want. Penguin.

Partonen, T. S., & Lönnqvist, J. (2000). Bright light improves vitality and alleviates distress in seasonal affective disorder. Journal of affective disorders, 57(1-3), 55-61.

Putnam, R. D. (2000). Bowling alone: The collapse and revival of American community. Simon and schuster.

Sen, A. (1999). Development as freedom. Oxford university press.

United Nations. (2012). Resolution adopted by the General Assembly on 12 July 2012: International Day of Happiness (A/RES/66/281).

United Nations. (2015). Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development (A/RES/70/1).

Ura, K., Alkire, S., Wangdi, K., & Wangchuk, S. (2012). An extensive analysis of GNH index. Centre for Bhutan Studies.

سرچشمه ها

حامی وثوق

سردبیر گاهشمار