روز جهانی موزه هر ساله در 18 مه برگزار میشود و فرصتی برای جشن گرفتن نقش موزهها بهعنوان نهادهایی که میراث فرهنگی را حفظ و ترویج میکنند، فراهم میکند. این روز توسط شورای بینالمللی موزهها (ICOM) سازماندهی میشود و هدف آن افزایش آگاهی درباره اهمیت موزهها و تشویق مشارکت عمومی است.
هدف این روز افزایش آگاهی درباره این واقعیت است که \”موزهها بهعنوان ابزاری مهم برای تبادل فرهنگی، غنیسازی فرهنگها و توسعه درک متقابل، همکاری و صلح بین مردم هستند.
در روز جهانی موزه، موزهها در سراسر جهان فعالیتهای خلاقانهای برنامهریزی میکنند که با تم سالانه مرتبط است. تم سال 2024 \”موزهها برای آموزش و پژوهش\” بود، که بر نقش موزهها بهعنوان مراکز یادگیری و دانش تأکید داشت. برای سال 2025، تم \”موزهها برای آیندهای بهتر: ایجاد آیندهای پایدار\” انتخاب شده است، که بر نقش موزهها در ترویج پایداری و مقابله با چالشهای جهانی تمرکز دارد.
فعالیتهای رایج شامل نمایشگاههای ویژه، تورهای راهنما، کارگاههای آموزشی و سخنرانیها است. بسیاری از موزهها در این روز ورود رایگان ارائه میدهند تا دسترسی عمومی را افزایش دهند. برای مثال، در ایالات متحده، موزهها رویدادها و ورود رایگان برگزار میکنند، در حالی که در اروپا برنامههای ویژه و نمایشگاهها رایج است.
در ایران، روز جهانی موزه با فعالیتهای مختلفی جشن گرفته میشود که شامل ورود رایگان به موزههای میراثی، نمایشگاههای ویژه و رونمایی از آثار جدید است. برای مثال، در سال 2022، یک گلدان نقره سههزارساله در استان اردبیل در این روز رونمایی شد. موزههای برجستهای مانند موزه ملی ایران و مجموعه فرهنگی-تاریخی نیاوران در تهران فعالیتهایی مانند نمایشگاههای جواهرات دستساز عشایر ترکمن برگزار میکنند.
این روز همچنین فرصتی برای افزایش آگاهی درباره اهمیت حفظ میراث فرهنگی ایران فراهم میکند، که شامل سایتهای جهانی مانند تخت جمشید و پاسارگاد است.